viernes. 19.04.2024

Después de hablar de los adverbios de tiempo, hablaremos de los sufijos.

Ena pasaa lición vimos los alverbios de tiempu. Hui parlaremos atentu de los sufijos. El más cunucíu es -ucu -uca (perrucu, jatuca) peru en cántabru alcontramos muchos más. Vamos a veer los más cumunis.

Afeutivos/diminutivos: indican tamañu chicu onqui tamién puein indicar afeutu. Pinto'l casu "la mi vacuca" puei tener cualisquier tamañu, el sufiju ahí indica cariñu al animal.

-ucu, -uca, -ucos, -ucas: El mí criúcu. La mí muzuca. Los escañetucos. Eris un cambirucas.
-uzu, -uza, -uzos, -uzas: Un chicuzu. Una caruza. Los gatuzos. Las rubiuzas.
-ín, -ina, -inis, -inas: Un ratín. La pirrina. Unos ratuninis. Las curdirinas.
-uchu, -ucha, -uchus, -uchas: Un churruchu. Una mujirucha. Piquiñuchus. Unas manuchas.
-itu, -ita, -itus, -itas: Un armaritu. Una butillita. Unus animalitus. Unas bulitas.

Despeutivos

-uciu, -ucia, -ucios, -ucias: Un humbruciu. La viijucia. Unas milinucias.
-urciu, -urcia, -urcios, -urcias: Un arbulurciu. Una casurcia. Los diúrcios. Las paturcias.
-urriu, -urria, -urrios, -urrias: Un vinurriu, Una cumiúrria. Unos palurrios. Unas criúrrias.
-ón, -ona, -onis, -onas: Un jarseón. Una carona. Unos traponis. Unas camonas.
-ión, -iona: despeutivu pa presonas. Babión, supión, lambión etc
-etu, -eta, -etos (-etus, ori.), -etas: se refier a crías de animalis y también es diminutivu y despeutivu.  Escañetu (osezno), llobetos (lobeznos), zurretu… Silletu (silla esin respaldu), casetu etc

Aumentativos

-ón, -ona, -onis/-ones, -onas, -onu (en ajitivos neutros): Un churrón. Una casona. Unos portonis. Unas estaconas. Lo grandonu.
Otros
-atu: sirvi pa nombrar l'efeutu d'una aición nel cuerpu y tamién puei ajuncionar cumu despeutivu. Cortatu (corte), rayatu (rayón), resgatu (rasguño), quematu (quemadura), jalatu (tirón), aruñatu (arañazo) Herbatu/Harbulatu (hierbajo), rabiatu (rabillo).

-iegu, -iega, -iegos, -iegas: indica afición y relación, tamién es gentiliciu. Mujiriegu , paniegu (aficionáu al pan), nurtiegu (orientáu al norti),  garmiegu  (propiciu a tener garma). pasiegu (del Pas), carmuniega (de Carmona), masoniegos (de  Lamasón), purriegas (de Polaciones), lebaniegu (de Liébana), asoniega (del Asón),  samaniegu  (de Sámanu)…
 

Los sufijos
Comentarios